رابطۀ کار خانگی و تحصیلات زوجین در مناطق شهری ایران

تحصیلات یکی از مهم‌ترین عوامل تأثیرگذار بر تغییرات جمعیتی به‌شمار می‌رود. با این حال نقش تحصیلات زوجین در تقسیم کار خانگی در کشور در سطح ملی بررسی نشده است. این مقاله با استفاده از داده‌های طرح گذران وقت 1393-1394 مناطق شهری کشور و کاربرد مدل‌های رگرسیون تابیت، رابطه کار خانگی با تحصیلات زوجین را بررسی کرده است و نشان می‌دهد که تفاوت‌های جنسیتی فراوانی در این زمینه وجود دارد. براساس یافته‌ها، افزایش تحصیلات زنان مشارکت آنان در کار خانگی را کاهش می‌دهد، اما همکاری همسران در کار خانگی را بیشتر می‌کند. همچنین، تحصیلات شوهران با کار خانگی آنان و همسرانشان رابطه‌ای مثبت دارد؛ بنابراین تجربة زنان با رویکرد اقتصادی و تجربة شوهران با رویکرد فرهنگی قابل‌تبیین است. به‌نظر می‌رسد تحصیلات بیشتر زنان هزینة فرصت مشارکت در فعالیت‌های خانگی را به‌کمک ایجاد فرصت مشارکت در فعالیت‌های غیرخانگی افزایش می‌دهد یا منبعی برای چانه‌زنی به‌منظور کاهش مشارکت آنان و افزایش مشارکت همسرانشان در کار خانگی است. از سوی دیگر، رابطة کار خانگی شوهران با تحصیلات آنان و همسرانشان را می‌توان با عوامل فرهنگی، مانند تقویت نگرش‌های جنسیتی برابری‌طلبانه و اهمیت نقش والدینی در شوهران تحصیل‌کرده مرتبط دانست. با توجه به تنوع فعالیت‌های طبقه‌بندی‌شده با عنوان کار خانگی، تحلیل‌های جداگانه برای این زیرمجموعه‌ها به تعمیق دانش موجود کمک می‌کند و در جهت سیاست‌گذاری مبتنی بر شواهد در حوزه جمعیت و خانواده مفید است.